De Tandarts

De tandarts ziet de patiënt vaak als eerst. Zij onderzoekt, stelt diagnoses, formuleert behandelplannen en behandelt gebitten. De tandarts zorgt ervoor dat ziekten en afwijkingen aan het gebit zoveel mogelijk worden voorkomen. Daarnaast behandelt de tandarts ziekten en afwijkingen. De patiënt houdt zo een goede mondgezondheid en behoudt de functies in het mond- en kauwstelsel zo lang mogelijk. Ook geeft de tandarts advies en uitleg over mondverzorging, hoewel zij dit steeds vaker delegeert aan de mondhygiënist of preventie-assistent.

Welke kerntaken heeft de tandarts?

  • Algehele controle van het gebit en omliggende weefsels
  • Geven van verdoving
  • Behandelen van tandbederf (cariës en gaatjes)
  • Behandelen van zenuwontstekingen
  • Behandelen van kaakgewrichtsklachten
  • Uitvoeren wortelkanaalbehandeling
  • Plaatsen van kronen en bruggen op zwakke tanden en kiezen
  • Verrichten van kleine kaakchirurgische ingrepen (bijvoorbeeld verstandskiezen verwijderen)
  • Behandelen van tandletsel bij ongevallen
  • Voorschrijven van medicijnen

 

Samenwerking met tandheelkundig team

In de tandartsenpraktijk werkt de tandarts samen met een tandheelkundig team. Ons team bestaat uit 3 assistentes, 1 preventie-assistente en 2 mondhygiënistes.

Samenwerking met- en doorverwijzing naar deskundigen

De rol van de tandarts is te vergelijken met de rol van de huisarts. Ook de huisarts heeft een doorverwijsfunctie. Zo kan je zeggen dat de tandarts samenwerkt met allerlei professionals buiten de eigen praktijk. De tandarts is de degene die u, indien nodig, kan verwijzen naar andere deskundigen. Bijvoorbeeld naar een kaakchirurg, een orthodontist of een tandarts die aanvullende scholing heeft gevolgd op een bepaald deelgebied. Dit noemen we gedifferentieerde tandartsen. Gedifferentieerde tandartsen binnen de mondzorg zijn:

  • de pedodontoloog (kindertandarts)
  • de endodontoloog
  • de gnatholoog
  • de angsttandarts
  • de implantoloog
  • de parodontoloog

Opleiding van de tandarts

Tandartsen hebben een universitaire studie Tandheelkunde afgerond en staan geregistreerd als professioneel beroepsbeoefenaar in het BIG-register. Er is een wet die beschrijft welke tandheelkundige handelingen een tandarts mag verrichten. Dit is de wet BIG. Veel tandartsen werken aan het continu verbeteren van de kwaliteit van hun tandheelkundige zorg en volgen continu trainingen en cursussen. Een tandarts kan zich inschrijven in het Kwaliteitsregister Tandartsen. Het KRT is een onafhankelijk openbaar kwaliteitsregister waarin de bij- en nascholing van de tandarts wordt vastgelegd.

Bron: KNMT

 

Periodieke controle

Tijdens een controle zal de tandarts de staat van uw mond en gebit inspecteren. De controle is een preventief middel. Het doel van de controle is om potentiele mondproblemen in een vroeg stadium te detecteren, zodat erger wordt voorkomen. De tandarts kan tijdens een controle bijvoorbeeld detecteren dat het tandvlees geïrriteerd is. Door hier tijdig wat aan te doen, kunnen mondproblemen dan worden voorkomen. Als er tijdens de controle niets opvallends te zien is, dan kunt u een nieuwe controle laten uitvoeren na verloop van tijd. Als er wel iets opvallends is te zien, dan zal de deskundige aangeven hoe verder te gaan. Bijvoorbeeld door instructies te geven, of door u ter plekke of op een later moment te behandelen, of door te verwijzen naar een andere deskundige. Het is daarom van groot belang dat u uw gebit regelmatig (periodiek) laat controleren. Indirect bespaart u veel zorgen, pijn en geld, door uw gebit regelmatig te laten controleren.

 

Verdoving

Standaard wordt aan u voorafgaand aan een behandeling bij de tandarts gevraagd of u een verdoving wilt. Het effect van de verdoving is rustgevender voor de patiënt (u hoeft dan niet gespannen op de pijn te wachten), maar ook is het bevorderlijker voor de behandeling en gemakkelijker voor de tandarts. 

 Bij sommige behandelingen is het gebruik van een verdoving noodzakelijk zoals bij: 

  • Het trekken van een tand of kies (extractie) 
  • Een wortelkanaalbehandeling 
  • Kroon- en brugbehandelingen 

Het is zeer belangrijk dat u aan de tandarts laat weten of u onder behandeling bent van een huisarts of medisch specialist, medicijnen gebruikt, hart- en vaatziekten heeft en/of zwanger bent. Hier wordt namelijk de verdoving op aangepast.  In geval van een flinke ontsteking in de kaak kan het zijn dat verdoving maar gedeeltelijk werkt of zelfs helemaal niet werkt. De uitwerkingstijd van de verdoving is gemiddeld ongeveer 2 tot 3 uur. 

 

Gaatjes

Als er gaatjes zijn ontstaan in het gebit dan is het van belang om deze gaatjes op te vullen. Een gaatje is zacht geworden tandweefsel dat door bacteriën geïnfecteerd is. Dit zachte weefsel wordt met een boor verwijderd zodat de vulling kan hechten aan schoon, hard tandweefsel. Na het uitboren van het zachte weefsel, wordt het gaatje weer opgevuld.  In onze praktijk worden de gaatjes opgevuld met witte vullingen (composiet). Dit is in meerdere kleuren verkrijgbaar, waardoor er altijd wel een kleur bij zit die op uw eigen tandkleur lijkt. Hierdoor valt de vulling het minste op. 

 Een witte vulling wordt door middel van een “plaktechniek” (prime & bonden) aan de tand of kies bevestigd en gaat zo een hechting aan met de eigen tand of kies. Voor deze plaktechniek is het van belang dat de omgeving van het gaatje droog is, dit bereiken we door wattenrollen in de mond aan te brengen of een rubber lapje (rubberdam) te gebruiken. Ook brengen we een vormpje of bandje aan bij het gaatje zodat de vulling een mooie vorm krijgt. Na het aanbrengen van het vormpje of bandje wordt het gaatje voorbewerkt met de plaktechniek waarna de laatste vloeistof wordt uitgehard met een blauwe lamp (UV-lamp). Na de plaktechniek wordt het vulmateriaal aangebracht in laagjes van ongeveer 2 millimeter. Ieder laagje wordt uitgehard met de UV-lamp. 

 Als het gaatje helemaal vol zit met vulmateriaal, wordt het bandje of vormpje verwijderd en wordt de vulling afgewerkt door middel van verschillende boortjes. Als laatste wordt gecontroleerd of de kiezen op elkaar passen en of de vulling niet te hoog is. Dit controleren we met een blauw carbonpapiertje (articulatiepapier). 

 

Wortelkanaalbehandeling

Een wortelkanaalbehandeling wordt uitgevoerd als de zenuw van een tand of kies ontstoken is. Dit kan worden veroorzaakt door een groot gat, een lekkende of diepe vulling of als gevolg van een harde klap tegen een tand. Als de zenuw ontstoken is, sterft de zenuw af en kunnen bacteriën rondom de wortel een ontsteking in de kaak veroorzaken. 

Een ontstoken zenuw kenmerkt zich vaak door kiespijn, vooral bij warm en koud. Ook kan eten of druk op de tand of kies pijnlijk zijn. De tandarts zal onderzoekjes doen en een foto maken om te achterhalen welke tand of kies de boosdoener is. Op de foto kan ook worden beoordeeld hoeveel wortels de kies of tand heeft en hoe de wortels lopen. 

Voordat de wortelkanaalbehandeling gedaan wordt, wordt een verdoving gegeven. Om bacteriën buiten de wortelkanalen te houden wordt een rubber lapje (rubberdam) aangebracht. Daarna wordt met een boortje toegang gemaakt tot de wortelkanalen. De wortelkanalen worden gereinigd met speciale vijltjes. Als de wortelkanalen schoon gevijld zijn en ontdaan van bacteriën (door middel van spoelmiddel) worden de kanalen opgevuld met cement en een vulling. Daarna wordt nog een afsluitende vulling gemaakt op de kies. 

 

wortelkanaalbehandeling

 

Na het beëindigen van de wortelkanaalbehandeling kan er de eerste paar dagen nog een gevoeligheid ontstaan, dit gaat vanzelf weer over na 2-3 dagen. U kunt tegen de gevoeligheid pijnstillers nemen. 

Een kies is na een wortelkanaalbehandeling vaak zwakker dan een niet behandelde kies en daarom wordt er vaak voor gekozen om een kroon te plaatsen op de kies, zodat de kans van afbreken van de kies verkleind wordt. 

 

Extractie

Als een kies pijnlijk is of niet meer goed te vullen, dan is er de mogelijkheid om de kies of tand te trekken (extractie). Als eerste wordt de kies of tand verdoofd zodat de behandeling pijnloos zal verlopen. De kies of tand wordt met een speciaal instrument los gewiebeld. Ook kan de tandarts gebruik maken van een tang waardoor er meer grip is op de kies of tand. Bij het wiebelen, wrikken en draaien kan een krakend geluid ontstaan en is een druk voelbaar. 

 Na het verwijderen van de kies of tand moet u 15 tot 30 minuten op een gaasje bijten, dit zorgt voor een goede stolling van het bloed. Soms wordt er een hechting aangebracht om kans op bloeding te verminderen. Deze hechting lost vanzelf op na ongeveer tien dagen. 

 

Waar u rekening mee moet houden na het trekken van een tand of kies: 

  • Niet spoelen (dan spoelt u het bloedstolsel eruit) 
  • Geen zwaar werk verrichten en niet teveel tillen of bukken 
  • Geen alcohol drinken (dit werkt bloedverdunnend) of roken (verstoord een goede genezing) 
  • Bij napijn mag u altijd paracetamol slikken om de pijn te onderdrukken 
  • Wachten met warm eten en drinken tot de verdoving is uitgewerkt 
  • Bij een nabloeding kunt u weer 15 tot 30 minuten dicht bijten op een gaasje of een schone zakdoek. Mocht dit niet werken dan moet u contact opnemen met uw tandarts.  

 

Kronen en bruggen

Een kroon is een hoesje die over een tand kies heen gaat. Een kroon wordt vaak gemaakt van goud, metaal/porselein, zirkonium of van perskeramiek. De kroon wordt door middel van een cement vastgezet op de kies of tand. 

Een kroon kan nodig zijn om de volgende redenen: 

  • Als een kies al zeer veelvuldig gevuld is en er geen nieuwe vulling meer gemaakt kan worden 
  • Als een tand of kies is afgebroken 
  • Als tanden of kiezen erg verkleurd zijn dan kan er om esthetische redenen een kroon gemaakt worden 
  • Als er een wortelkanaalbehandeling heeft plaatsgevonden.  

 

Kroon

 

Een brug wordt gemaakt om een missende tand of kies te vervangen, zodat er geen gat zichtbaar is in de mond. Een brug bestaat uit twee kronen en een dummy, het brugdeel. 

Een brug kan gemaakt worden om de volgende redenen: 

  • Het vervangen van een ontbrekende tand of kies 
  • Het verbeteren van de kauwfunctie, als er een of meerdere tanden/kiezen ontbreken kan een brug de kiezen of tanden vervangen waardoor er een beter kauwfunctie ontstaat 
  • Om esthetische redenen 

 

Brug

 

Bij een kroon of brug is het heel belangrijk dat de mondhygiëne optimaal is. Het is belangrijk dat de rand van de kroon goed gereinigd wordt. Dit kan door middel van tweemaal daags goed poetsen en aanvullende middelen te gebruiken zoals ragers, stoker of floss. Een kroon of brug betekend niet dat er in die kies of tand geen gaatjes meer kunnen ontstaan. Als de randen niet goed schoon worden gehouden dan kan er op de rand of onder de kroon een gaatje ontstaan. 

 

Protheses

Een prothese, of een kunstgebit, neemt zoveel mogelijk de functie van de eigen tanden en kiezen over. Wanneer u een nieuwe prothese krijgt, zal deze niet meteen goed zitten en zal deze waarschijnlijk pijn en drukplekken veroorzaken. De tandarts kan door middel van kleine correcties de pijn en drukplekken verminderen. Schuur nooit zelf aan uw prothese! 

Het is belangrijk om de prothese goed schoon te houden, u kunt het beste de prothese schoonmaken met een protheseborstel, water en zeep of speciale middelen voor protheses. Gebruik geen tandpasta! Dit bevat te veel schuurmiddel waardoor de prothese sneller slijt. 

Er zijn ook allerlei kleefmiddelen op de markt die ervoor kunnen zorgen dat de prothese beter vastzit. Dit zijn eigenlijk allemaal noodoplossingen. Als uw prothese los gaat zitten kunt u het beste naar de tandarts gaan. 

Ook met een prothese is het belangrijk om regelmatig op controle te komen bij de tandarts. Het is verstandig om 1x per jaar naar de tandarts te gaan om de prothese en de mondholte te laten controleren, ook als u geen klachten heeft! 

 

Mondhygiëne

Een gezonde mond, en dus ook een goede mondhygiëne is de basis van ieder gezond gebit. Gezond tandvlees en kaakbot zijn de fundering van het gebit. Het is dus zeer belangrijk om hier voldoende aandacht aan te besteden. Dat kunt u zelf thuis doen door middel van (elektrisch) poetsen, flossen, stoken en ragen. Soms kan het zo zijn dat ondanks uw goede zelfzorg, het tandvlees toch ontstoken is. Dit kan de tandarts of mondhygiëniste nameten met een speciaal instrument, de pocketsonde. Als alleen het tandvlees ontstoken is (gingivitis) of als niet alleen uw tandvlees maar ook uw kaakbot aangetast is (parodontitis) dan wordt u verwezen naar de mondhygiëniste. Zij zorgt voor een goede reiniging van het tandvlees en geeft adviezen en instructies over hoe u thuis het tandvlees schoon en gezond kunt houden.

De Mondhygiëniste

 

Wat doet de mondhygiënist?

De mondhygiënist richt zich primair op de preventie van gaatjes (cariës) in tanden en kiezen en op het voorkomen van tandvleesaandoeningen.

De mondhygiënist:

  • brengt de mondsituatie in kaart, screent op tandheelkundige afwijkingen en stelt een passend behandelplan op;
  • maakt gebitsafdrukken, doet bacterieel onderzoek en maakt (in opdracht van de tandarts) röntgenfoto’s;
  • geeft uitgebreide voorlichting over het ontstaan van cariës, tandvleesaandoeningen en het effect van voedingsgewoonten, roken en afwijkend mondgedrag (zoals duimen) op het gebit;
  • geeft voorlichting en instructies over gebitsverzorging, zoals het gebruik van tandenstokers, ragers en mondspoelmiddelen;
  • verwijdert plaque, tandsteen en aanslag en maakt worteloppervlakken glad, zo nodig met behulp van verdoving;
  • brengt gebitsbeschermende middelen aan, zoals fluoride;
  • brengt een ‘laklaag’ op tanden en/of kiezen aan, polijst vullingen en kan het gebit bleken;
  • vult kleine gaatjes, in opdracht van de tandarts;
  • bepaalt samen met de patiënt hoe zij hun hele leven lang een gezonde, schone mond kunnen hebben en houden!

Waarom?
Een leven lang een gezonde, schone mond. Wie wil dat niet? Door goed te poetsen en tussen de tanden en kiezen te reinigen, kunt u uw mondgezondheid zelf positief beïnvloeden. Maar de mondhygiënist, als specialist op het gebied van preventieve mondzorg, kan een extra belangrijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van uw mondgezondheid (gebit, tandvlees en mondhygiëne)!

Regelmatig onderhoud
Ieder gebit kan te maken krijgen met tandsteen of aanslag. Ook gevoelige tandhalzen en teruggetrokken of bloedend (ontstoken) tandvlees zijn veelvoorkomende ongemakken. Voorkomen is beter dan genezen. Daarom is het verstandig om al vanaf jonge leeftijd regelmatig een mondhygiënist te bezoeken. Iedereen kan rechtstreeks bij de mondhygiënist terecht. Ook als u gaatjes (cariës) heeft, of last hebt van een slechte adem, kan de mondhygiënist uitkomst bieden. Deze ‘aandoeningen’ betekenen lang niet altijd dat er sprake is van een slecht gebit. Maar het is wel belangrijk dat de mondhygiënist ze behandelt om erger te voorkomen. Of liever nog, dat u samen met de mondhygiënist de aandoeningen voor bent met regelmatig onderhoud. Preventieve mondzorg dus.

Advies
Sommige aandoeningen in uw lichaam kunnen de kwaliteit van uw gebit en tandvlees beïnvloeden, of andersom. Bijvoorbeeld als u diabetespatiënt bent, of aan een hart- of vaatziekte lijst. Juist als u zwanger bent, is een bezoek aan de mondhygiënist aan te raden.

Kosten
Bijna alle zorgverzekeraars vergoeden de kosten van de behandeling door de mondhygiënist geheel of gedeeltelijk, afhankelijk van de aanvullende verzekering voor tandheelkundige hulp. Voor personen tot 18 jaar vergoedt de verzekeraar de behandeling vanuit de basisverzekering. Bespreekt u vooraf de kosten van de behandeling met uw mondhygiënist. Dit voorkomt mogelijke problemen achteraf.

Rechtstreeks toegankelijk
Sinds 1 mei 2006 heeft u als patiënt geen verwijzing meer nodig voor een bezoek aan de mondhygiënist. U kunt zonder doorverwijzing, rechtstreeks bij de mondhygiënist terecht. Natuurlijk blijft het mogelijk dat een patiënt van de tandarts het advies krijgt om een mondhygiënist te bezoeken. Veel mondhygiënisten en tandartsen werken in teamverband en stemmen de behandeling, in overleg met de patiënt, onderling af.

https://www.youtube.com/watch?v=S7C1QMpc70g

https://www.youtube.com/watch?v=a-0znkruKNI

De preventie-assistent

Steeds meer praktijken werken met een preventie-assistent. Dit is een tandartsassistent die is opgeleid in het uitvoeren van preventieve handelingen en mondhygiëne. Daarnaast biedt zij ondersteuning aan de tandarts op het gebied van de voorbereiding, de uitvoering en de afronding van de patiëntenbehandeling.

Welke handelingen kan een preventie-assistent uitvoeren?

  • Afnemen van vragen ter controle van de anamnese die door de tandarts of mondhygiënist is afgenomen (vragenlijst medicijngebruik/gezondheid)
  • Uitvoeren van een plak (plaque) kleurtest
  • In kaart brengen van conditie tandvlees
  • Verwijderen van tandsteen en plak (plaque) boven het tandvlees
  • Polijsten van tanden en kiezen
  • Aanbrengen van fluoride
  • Voorlichting en instructie geven over gebitsverzorging.

Opleiding preventie-assistent:

De preventie-assistent is een tandartsassistent die een aanvullende cursus heeft gedaan tot preventie-assistent. De preventie-assistent is geen mondhygiënist en mag zich ook niet zo noemen. Als u meer wilt weten over de competenties van de preventie-assistent, kunt u www.registerpreventieassistent.nl raadplegen voor opleiding en deskundigheid.

Bij ons in de praktijk werkt Linda, de preventie-assistente volgens de Gewoon-Gaaf methode, zie kopje Wat is Gewoon Gaaf?

 

Wat is Gewoon Gaaf?

 

 

Individuele cariëspreventie:

Gewoon Gaaf is een preventiemethode voor ieder individueel kind van 0 tot 18 jaar en zijn ouders/verzorgers. De tandarts of mondhygiënist geeft de ouder en het kind advies dat is afgestemd op het gebit van het kind. Hij begeleidt het kind een gaaf gebit te hebben en te houden. Bij Gewoon Gaaf maakt de tandarts of mondhygiënist een risico-inschatting. Hoe goed zorgt de ouder en het kind voor het gebit van het kind? Hoe is het met zijn mondhygiëne? Breken er tanden of kiezen door? Is het kind aan het wisselen? Heeft hij (beginnende) gaatjes in zijn gebit? Op basis van deze risico-inschatting, bepaalt de tandarts het moment waarop hij de (ouder van) het kind weer in de mondzorgpraktijk wil terugzien. Soms zal hij de kiezen extra beschermen (sealen) of een fluoridebehandeling geven. Maar meestal zijn die behandelingen niet nodig. De invulling en uitvoering van de preventiemethode kan dus binnen een gezin verschillen. Gewoon Gaaf kijkt tenslotte naar ieder individu.

 

Tandenpoetsen en napoetsen

Een gezonde mond begint met het op de juiste manier zorgvuldig poetsen van de tanden en kiezen met fluoridetandpasta. Gewoon Gaaf-mondzorgverleners coachen hun patiënten daarbij. Meestal willen kinderen al op zeer jonge leeftijd zelf hun tanden poetsen. Dat is prima. Stimuleer dat vooral. Maar kinderen poetsen nog niet overal even goed. Daarom is hulp nodig! Goed tandenpoetsen gaat niet vanzelf, dat moet een kind leren. Kinderen tot ongeveer 10 jaar maken hun tanden en kiezen nog niet echt goed schoon. Adviseer daarom de tanden en kiezen bij kinderen tot die leeftijd ten minste 1 keer per dag na te poetsen, ook als elektrisch wordt gepoetst. Met het napoetsen maken ouders tevens duidelijk hoe belangrijk deze dagelijkse verzorging is. Zo wordt tandenpoetsen een goede gewoonte. Ook na het tiende jaar blijft het belangrijk dat ouders en mondzorgverleners het tandenpoetsen begeleiden en controleren.

De Gewoon Gaaf-methode helpt kinderen hun gebit gaaf te houden. Onder begeleiding van de mondzorgverlener kunnen ouders, samen met hun kind het gebit gaaf en zijn mond gezond houden. Gewoon Gaaf! Doe je mee?

 

Wetenschappelijke achtergrond

70% minder caviteiten (gaatjes).

Het proefschrift met de vertaalde titel ‘Optimaliseren van mondgezondheid; op weg naar een geïndividualiseerde, (kosten) effectieve mondzorg’ geeft een beschrijving van de Non-Operative Caries Treatment and Prevention (NOCTP)-methode. NOCTP is de officiële naam van de Nexø-methode. Uit het proefschrift van dr. Erik Vermaire blijkt dat de NOCTP-strategie bijna 70% minder caviteiten geeft bij kinderen ten opzichte van de controlegroep.

Wetenschappelijke achtergrond

De inleiding van dit proefschrift geeft in het kort inzicht in de ontwikkeling van cariës (tandbederf) in de geschiedenis van de mensheid. Uit de inleiding blijkt dat er –ook in Nederland– nog veel cariësprevalentiewinst te behalen valt als gekeken wordt naar de meest recente cariësprevalentiecijfers. Het doel van dit promotieonderzoek was drieërlei. Het eerste doel was het vaststellen van de klinische effectiviteit van twee cariëspreventieve protocollen in vergelijking met een standaard preventief protocol dat uitgaat van twee keer per jaar een gebitscontrole, mondhygiëne-instructie, een professionele fluorideapplicatie en het routinematig sealen van doorgebroken blijvende kiezen. Het onderzoek werd uitgevoerd als een ‘randomized controlled trial’ (RCT). Het tweede doel van het onderzoek was een economische evaluatie van de gevolgde strategieën. Om richting te kunnen geven aan geïndividualiseerde preventie is het in kaart brengen van voorkomende attitudes van ouders als derde doel gesteld. Daarbij is onderzocht wat de relatie is met gebitsgezondheid gerelateerde variabelen.

Bron: www.gewoon-gaaf.nl/over-gewoon-gaaf/wetenschappelijke-achtergrond

Nog meer lezen?

Magazine -Gemotiveerde patienten met gezonde monden

 

Contactinformatie

Tandartsenpraktijk Grootebroek
E-mail: info@tpgrootebroek.nl
Telefoon: 0228- 525 621
Adres: Het Voert 3-C
Postcode: 1613 KL